De gravelbike: de hype voorbij

Zigzag crossend door het bos op zoek naar adembenemende smalle bospaadjes, dwalend langs de oevers, waar slingerende schelpenpaadjes je langs authentieke dorpjes voeren. Er is maar een fiets die zich hier bij uitstek voor leent: de gravelbike.

Hiermee verslind je modderige zandpaden, trek je sprintjes tussen de boomknotsen op verlaten landwegen, of trek je dagenlang rond, met al je benodigde spullen vakkundig opgeborgen in tassen op het frame.

De gravelbike is bij uitstek de perfecte fiets die zich leent voor het rijden van elk soort terrein. Een fiets die je zowel in de zomer als in de winter bestiert, voor langer toertochten of om je wekelijkse trainingsdoeleinden mee te behalen. Een fiets waarbij plezier en lol centraal staan, maar die je ook uitdaagt om op je favoriete KOM of QOM-segment te jagen.

De gravelbike, ineens was hij er en hij is populairder dan ooit. Waar komt de fiets ineens vandaan? Waarin onderscheidt de gravelbike zich in vergelijking met een racefiets? En de hamvraag; is de gravelbike hier om te blijven? In dit artikel zullen we je antwoord geven op al deze vragen.

Hello gravelbike! Nice to meet you!

Dacht je dat de gravelbike een nieuwe uitvinding was, dan heb je het mis. Hoewel deze fiets hier pas rond 2015 zijn intrede maakte, vond de gravelbike zijn oorsprong al jaren eerder in de VS waar het fietsen op doorgaande wegen vaak gevaarlijk en onveilig is. Hierdoor werden sportieve fietsers uitgedaagd om kleinere paden op te zoeken. Door de slechte staat van van de het wegdek van deze paden en de verschillende soorten ondergrond, bestond de behoefte aan een fiets die geschikt was voor deze diverse terreinen.

De initiële behoefte was een fiets te ontwerpen die robuust genoeg was om schokken op te vangen, gemakkelijk te corrigeren op losse ondergrond, uitstekende prestaties te leveren op onverharde wegen en tegelijkertijd niet te veel snelheid te verliezen op asfalt. Door het monteren van iets bredere banden en het aanpassen van de balhoofdhoek ontstond de basis voor de moderne gravelbike zoals we die vandaag de dag kennen.

Kenmerken van een gravelbike ten opzichte van een racefiets

De gravelbike is speciaal ontworpen voor lange ritten op zowel verharde als onverharde wegen. Hoewel de gravelbike in eerste instantie veel overeenkomsten vertoont met een racefiets, zijn er enkele belangrijke kenmerken die de gravelbike onderscheiden van een racefiets.

Een van de voornaamste verschillen tussen een racefiets en een gravelbike zijn de banden. Gravelbikes hebben bredere banden met een grof profiel. De meest gebruikte breedtes variëren van 42 tot 45 mm, maar het is ook mogelijk om banden van 50 mm te gebruiken. Gravelbikebanden worden minder hard opgepompt om goede grip te behouden op onverharde wegen.

Het stuur van een gravelbike is vaak iets breder dan dat van een racefiets en de drops zijn naar buiten gericht om zo een bredere grip te bieden. Dit geeft meer controle op de ruigere ondergrond die je met een gravelfiets trotseert.

In het algeheel kunnen we zeggen dat het ontwerp van de gravelbike wat robuuster is dan die van een racefiets. Het balhoofd is sterker zodat deze de klappen goed kan opvangen, en de diepere trapas geeft meer stabiliteit op ruw terrein.

De meeste gravelbikes zijn uitgerust met oogjes en nokjes die je terugvindt op de bovenbuis, onderbuis en op de voorvork. Deze geven je de mogelijkheid om spatborden, fietstassen, extra bidons of een bagagedrager te bevestigen. Zo maak je van je gravelbike je ideale bikepackfiets.

 

De geometrie van de gravelbike

De geometrie van een gravelfiets is een stuk relaxter dan die van een racefiets. Het hogere balhoofd van een gravelbike zorgt voor een meer ontspannen houding, doordat je minder in de 90 graden hoek zit.
Het zwaartepunt ligt over het algemeen iets verder naar achter, wat zorgt voor een verminderde druk op je handen. Dit maakt de gravelbike uitermate geschikt om lange afstanden mee te fietsen.

Doordat het bottom bracket iets is verhoogd, kom je niet in de problemen wanneer je over onregelmatig terrein fietst. De lagere wielbasis zorgt dan weer voor meer stabiliteit op ruw terrein.
Hoewel de gravelbike dus ogenschijnlijk veel weg heeft van de doorsnee racefiets, zijn er wel degelijk punten waarin deze van elkaar verschillen.

De groepset van de gravelbike

De versnellingen op een gravelbike hebben vaak een groot bereik waardoor je zowel korte steile hellingen op kunt klimmen maar ook in afdalingen goed gas kunt geven. Shimano’s speciale gravelgroepset GRX, is een van de populairste keuzes op de markt maar liefhebbers van SRAM of Campagnolo hoeven hier ook geen compromissen te sluiten. Er is voor ieder wat wils.

De meeste gravelbikes worden afgemonteerd met een 1x of 2x opstelling. Uitvoeringen met een voorblad hebben doorgaans een 11-42 of 11-40 cassette en 40T of 42T voorblad. Bij 2x af montage zien we het vaak een 48T en 31T voorblad in combinaties met een 11- 34 cassette. Deze configuraties zorgen voor kleinere verschillen tussen de versnellingen.

 

De gravelbike, het beste uit twee werelden?

Heeft een gravelbike dan echt zoveel meerwaarde, is het een hype of zoals sommige beweren: een goede marketingtruc van de fietsindustrie om zo meer fietsen te kunnen slijten?

Wanneer je de kenmerken op een rijtje zet, zal je zien dat er best een overlap zit tussen de gravelbike, de racefiets en zelfs de mountainbike.
Toch kunnen we stellen dat de gravelbike ronduit de meest veelzijdige fiets is van de drie. Waar je met een racefiets de zandpaden wilt vermijden en met de mountainbike geen asfalt wilt bedwingen, is de gravelfiets de perfecte allrounder waarmee je op beide terreinen weinig inlevert en goed kunt presteren.

Wil je de echte technische uitdagingen aangaan op de singletracks, dan ben je met de mountainbike beter af. Ben je een snelheidsduivel waarbij prestatie bovenaan staat, dan is de racefiets een geschiktere keuze.
Maar voor de allround terrein rijder, de rijder waarbij plezier en lol centraal staat, de rijder die graag nieuwe paden verkent of de bikepacker, is de gravelbike een meer dan welkome uitvinding.

Geloof het maar, de gravelbike is een blijvertje

Inmiddels kunnen we wel stellen dat de gravelbike een blijvertje is.
De fiets is breed omarmt door fietsers uit alle disciplines.
Waar enkele jaren geleden de gravelbike als 2e fiets werd gezien, is dat inmiddels al lang niet meer het geval. Dankzij de vele evenementen rondom de gravelscene neemt de populariteit van deze fiets alleen maar toe.
Als kers op de taart zal de UCI Gravelworld dit voorjaar in het mooie Zuid-Limburg neerstrijken, waar in de gravelfondo gestreden zal worden voor het podium én kwalificatie voor het UCI Wereldkampioenschap Gravel 2023.

Ben jij op zoek naar een gravelbike of toch liever een racefiets? Kom dan langs in onze mooie showroom in Gulpen. In onze winkel vindt je de allerbeste gravelbikes van de merken Ridley, Cannondale en Specialized.

Onze verkoopspecialisten staan klaar om jou te voorzien van het beste advies.